ชื่อ: มงคล ถิรโคตร (31 ปี)
อาชีพ: พ่อค้าขายเสื้อผ้า
คดี : หมิ่นประมาทกษัตริย์ (ม.112) – พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ  จากการโพสต์เฟซบุ๊ก  จำนวน 27 ข้อความ
วันที่ถูกจำคุก : 18 ม.ค. 2567 / 14 Jan. 2024
สถานที่คุมขัง : เรือนจำจังหวัดเชียงราย

“บัสบาส” มงคล ถิรโคตร เกิดและเติบโตในกรุงเทพฯ บริเวณย่านอ่อนนุช ก่อนจะย้ายไปอยู่บ้านแม่ที่จังหวัดเชียงรายไม่กี่ปีที่ผ่านมา เขาทำงานหารายได้สารพัดมาตั้งแต่ช่วงเรียน ม.ต้น ทั้งการทำงานที่อู่ซ่อมรถของป้าช่วงปิดเทอม หรือไปเป็นเชฟ ทำงานหน้าเตาสเต็ก รวมถึงเป็นผู้ช่วยกุ๊ก อยู่ร้านอาหารญี่ปุ่น

หลังจบมัธยมต้น บัสบาสหันไปเรียนสายอาชีพ ที่ไทยวิจิตรศิลป ในสาขาวิชาออกแบบภายใน เขารับตรงไปตรงมาว่าชีวิตในช่วงนั้นกลายเป็นเด็กเกเร กระทั่งได้ผ่านคุกผ่านตารางมาแล้วในประสบการณ์ช่วงนั้นจากการทะเลาะวิวาทกับเด็กต่างโรงเรียน

บัสบาสเริ่มสนใจการเมืองในช่วงที่มีการชุมนุมกปปส. ปี 2557 ซึ่งขณะนั้นเขายังเป็นทหารเกณฑ์ ก่อนจะศึกษาหาความรู้เรื่องการเมืองด้วยตัวเองผ่านการอ่านหนังสือและสื่อแขนงต่างๆ จนปลายปี 2563 เริ่มขึ้นเวทีปราศรัยในจังหวัดเชียงราย และเริ่มพูดเรื่องสถาบันกษัตริย์ตรงไปตรงมา ทำให้เป็นที่มาของการถูกเจ้าหน้าที่ติดตามจับตามากขึ้น ทั้งในโลกออฟไลน์และออนไลน์ กระทั่งช่วงสงกรานต์ของปี 2564 เขาเดินทางไปปฏิบัติการอดอาหารที่หน้าศาลอาญา เพื่อเรียกร้องสิทธิการประกันตัวแกนนำราษฎรในช่วงนั้น แต่ตัวเขากลับถูกจับกุมในคดีมาตรา 112 เสียเอง

26 ม.ค. 2566 บัสบาสถูกศาลตัดสินในคดีม.112 จากการโพสต์เฟซบุ๊กจำนวน 27 ข้อความ โดยศาลชั้นต้นตัดสินจำคุก 14  ข้อความ ข้อความละ 2 ปี รวม 28 ปี โดยลดโทษการกระทงละ 3 ปี เนื่องจากบัสบาสให้การเป็นประโยชน์อย่างไรก็ตาม ในวันที่ 18 ม.ค. 2567 ศาลอุทธรณ์ได้เพิ่มโทษอีก 11 กระทง ที่ก่อนหน้านี้ศาลชั้นต้นยกฟ้อง ลงโทษจำคุกกระทงละ 3 ปี ลดโทษลงหนึ่งในสามจากการเป็นประโยชน์ต่อการพิจารณา เหลือจำคุกกระทงละ 2 ปี รวมจำคุก 22 ปี เมื่อรวมกับโทษจำคุก 28 ปี ในอีก 14 กระทงก่อนหน้านี้ รวมเป็นโทษจำคุกรวม 50 ปี

โทษจำคุกที่บาสได้รับ นับได้ว่าเป็นคดีมาตรา 112 ที่ถูกลงโทษสูงที่สุดเป็นประวัติการณ์ โดยเท่าที่ทราบข้อมูลก่อนหน้านี้ คดีที่ถูกลงโทษจำคุกสูงที่สุด คือ คดีของ “อัญชัญ” ศาลอาญาลงโทษจำคุกรวม 87 ปี จากการเผยแพร่คลิปเสียงของ “บรรพต” ดีเจผู้จัดรายการใต้ดิน จำนวน 29 กรรม โดยเธอให้การรับสารภาพ ศาลจึงลดโทษเหลือจำคุก 29 ปี 174 เดือน (คิดเป็นประมาณ 43 ปี 6 เดือน) โทษจำคุกที่ถูกลดหย่อนแล้วในกรณีของบัสบาส จึงสูงกว่าคดีของอัญชัญ